KAŻDY KĘS MA ZNACZENIE
WYWIAD DLA MAGAZYNU LNE

GOŚĆ 38. KONGRESU i TARGÓW LNE Dr Grażyna Pająk – Działa pod marką dr GRACE od 1992 roku. Polska legenda dietetyki. Autorka publikacji naukowych i prasowych, znana z audycji radiowych i telewizyjnych, założycielka Akademii Zdrowia DGD. Jest twórcą DIETY DGD (DrGraceDiet) oraz kompleksowego systemu ONKO HELP, który łączy rolę żywienia, pozytywnego myślenia i aktywności fizycznej w leczeniu i profilaktyce chorób nowotworowych. W lutym ukazała się jej pierwsza książka „Każdy kęs ma znaczenie”.

LNE: Czy naprawdę każdy kęs ma znaczenie ?
Grażyna Pająk: Oczywiście, że tak. Zwłaszcza w XXI wieku, gdy masowo przetwarzamy żywność. Przez wieki żyliśmy w zgodzie z naturą, dostarczając sobie wszystkie niezbędne składniki odżywcze poprzez podstawowe żywienie. W tej chwili żywność ma około 10 razy mniej składników odżywczych, które mieli nasi przodkowie 100 lat temu. Wraz z produktami spożywczymi z masowej produkcji rocznie dostarczamy do organizmu około 10 kilogramów różnego rodzaju związków chemicznych, które z reguły nie są dla niego obojętne. Jeśli popatrzymy na to, że rocznie zjadamy od 600 do 1000 kilogramów pożywienia, to tak naprawdę wszystko to się sumuje, wpływając na funkcjonowanie naszego organizmu. Styl życia i model odżywiania decydują o naszym zdrowiu w 45–50%, a do 70. roku życia średnio zjadamy od 35 do 70 ton pożywienia, więc każdy kęs żywności decyduje o naszym zdrowiu i samopoczuciu.

Czy może pani zdradzić swoje złote zasady komponowania posiłku ?
Ja bym to pytanie zmieniła i zamiast komponowania posiłków powiedziała o złotych zasadach odżywiania. Komponowanie posiłków to już następny etap, najpierw trzeba wiedzieć , co należy jeść, a później dopiero, jak to jedzenie składać. Oczywiście, nie powinniśmy mieszać węglowodanów z białkami, ale jeżeli mamy nieoczyszczone węglowodany, czyli naturalne nasiona czy nieprzetworzone mąki i połączymy je z białkiem, to wcale to nie przeszkadza. Jednak kiedy łączymy oczyszczone węglowodany z białkiem, to zaburzają się procesy trawienia. Warto również pamiętać, że zupełnie inaczej odżywia typ węglowodanowy, a inaczej typ białkowy. Typ węglowodanowy w swojej diecie potrzebuje 60% węglowodanów, a zaledwie 40% białek i tłuszczów, typ białkowy potrzebuje 60 –70% białek i tłuszczu, a zaledwie 30–40% węglowodanów.

Zasady komponowania posiłków zależą od wielu czynników. Natomiast złote zasady odżywiania polegają m.in. na odstawieniu wielu produktów, które są dla nas szkodliwe. Do tych produktów należą m.in.: kwasy tłuszczowe trans (oleje roślinne wielokrotnego tłoczenia), maksymalnie oczyszczone węglowodany (mąki w postaci ulepków) i olbrzymia ilość cukru, czyli wszystkie wysokosłodzone soki, słodycze. Powinniśmy odstawić także wszystkie przetworzone, sztucznie konserwowane produkty w puszkach. Polecam też odstawić mleko UHT, bo to nie jest tak naprawdę mleko. Coraz więcej osób nie toleruje laktozy właśnie przez stopień przetworzenia produktów mlecznych. Pojawia się cała plejada przetworzonych serów, jogurtów zawierających mleko w proszku i inne dodatki, które są niekorzystne dla naszego organizmu i zaburzają jego równowagę.

W książce „Każdy kęs ma znaczenie” przedstawiam całą listę produktów, które powinniśmy odstawić, bo powodują stany zapalne, problemy z układem krążenia, zwiększają ryzyko zachorowania na cukrzycę, nowotwory i nasilają autoagresję. Podnoszą one także poziom wolnych rodników i inicjują problemy zdrowotne, osłabiając układ immunologiczny. Druga, znacznie dłuższa lista, zawiera produkty zdrowe i bezpieczne dla naszego organizmu.

Czy możemy unikać powstawania niektórych chorób za pomocą odpowiedniej diety ? Co ma większy
wpływ na nasze zdrowie – geny czy styl życia ?

Tak naprawdę od bardzo dawna mówię o tym, że zdrowie zależy od nas samych, od tego, co jemy i jak funkcjonujemy. Oczywiście, wielu chorób możemy unikać, kiedy odżywiamy się we właściwy sposób. Warto wiedzieć, że choroby cywilizacyjne pojawiają się masowo dopiero od okresu powojennego. Mało tego, w rzeczywistości idea, że geny kontrolują biologię była hipotezą, którą obalono w latach 90. XX w. Pokazano wówczas, że kontrola genetyczna to metafora – choroby genetyczne dotykają zaledwie 2% populacji. Tymczasem większość ludzi rodzi się z genami dającymi im duże szanse na zdrowie i szczęśliwe życie, a choroby pojawiają się u nich w wyniku zaburzeń metabolicznych związanych z zależnościami pomiędzy wieloma genami i czynnikami środowiskowymi. Nasze zdrowie uwarunkowane jest tym, co myślimy, jak się odżywiamy, w jakim środowisku żyjemy.

Co w dzisiejszych czasach najbardziej nam szkodzi ?
Kumulacja wszystkich składników degradacyjnych i oddalenie od naturalnego środowiska. Nasza dieta często nie jest właściwa, a zanieczyszczenie środowiska jest olbrzymie – sami jeździmy nieustannie samochodami, a do tego dochodzą sztuczne tworzywa, lakiery i chemia, które uwalniają się w powietrzu i wodzie i zaburzają funkcjonowanie organizmu na poziomie błon komórkowych. Musimy pamiętać , że smog elektromagnetyczny także zaburza potencjały na poziomie błon komórkowych. Dodam do tego jeszcze brak ruchu. To wszystko są czynniki, które nasilają problemy ze zdrowiem.

Czy rzeczywiście dziś tak wiele osób nie toleruje glutenu i laktozy ? Czy jest to jednak bardziej moda na wyłączenie tych składników z diety ?
Jest to bardzo trudne i ciekawe pytanie. Z jednej strony faktycznie gluten i laktoza są coraz bardziej szkodliwe, ale ponieważ zwrócono na to uwagę niedawno, więc teraz bardzo często diety związane z ich odstawieniem są traktowane jako histeria, moda. Z mojego doświadczenia wynika, że coraz więcej osób, które przychodzą do mnie do gabinetu, faktycznie nie toleruje glutenu, a więc pszenicy, jęczmienia i żyta. Natomiast pozostałe zboża mają białka, które nie są glutenem. Jest olbrzymie chaos informacyjny. Warto wiedzieć, że niektóre zboża nasilają alergie. Są osoby, które nie tolerują kaszy jaglanej, co jest dla mnie zaskoczeniem, bo byłam pierwszą osobą w kraju, która namawiała do stosowania tej kaszy. Dziś średnio 40% osób jej nie toleruje, co jak podejrzewam, związane jest z procesami produkcyjnymi – obecnie jaglankę się liofilizuje, czyli suszy przy obniżonym ciśnieniu w temperaturze -1 stopnia, dzięki temu przestała się psuć i pojawiła się masowo w sklepach.

Ale wróćmy do tematu zbóż. Mnie w latach 80. uczono, że pszenica karłowata jest doskonałym zbożem, które zlikwiduje głód na świecie. Niestety po 40 latach okazuje się, że pszenica karłowata jest na tyle zmodyfikowana genetycznie, że zaczyna zaburzać funkcjonowanie naszych organizmów. Jest mnóstwo osób, zwłaszcza po infekcjach wirusowych, przy dużych problemach z jelitami, które nagle przestały tolerować pszenicę. Nie musimy mieć celiakii, żeby nie tolerować glutenu, negatywne objawy występują także u innych osób. I stąd zaczęła się moda na diety bezglutenowe. Z mojego doświadczenia wynika, że jeśli odstawiamy na pewien czas gluten i niektóre zboża, które nas drażnią (np. kasza jaglana, amarantus), odstawimy rośliny psiankowate, które zawierają leptyny, to doprowadzamy organizm do stanu równowagi. I kiedy zregenerujemy organizm, posprzątamy w jelitach, odbudujemy śluzówkę, to po 2 miesiącach właściwej diety możemy wrócić do chleba żytniego. Jeśli mamy zaburzoną pracę jelit, bardzo często zaczyna się problem z nietolerancją laktozy i glutenu. Ponieważ nawet w wędlinach obecny jest gluten, a laktozę pod postacią mleka w proszku dodaje się do różnych produktów, nasz organizm coraz częściej się buntuje.

Czy krótkoterminowe diety mają sens, zważywszy na fakt, że wielu z nas wraca potem do starych nawyków żywieniowych ?
Mają sens, jeśli są to diety robione we właściwy sposób. Najnowsze badania pokazują, że 72-godzinny post regeneruje organizm, doprowadza go do stanu równowagi i aktywuje komórki macierzyste. Jeżeli jest to 3-dniowa dieta oparta na gotowanych jabłkach, z dodatkiem masła klarowanego, imbiru cynamonu, a do tego dodamy dobrze ugotowany ryż i jemy z tych składników różnego rodzaju dania (koktajle, ryż z jabłkiem), to odżywiając się tak przez pełne 3 doby, doprowadzamy organizm do stanu, w którym się oczyszcza. Wiele niewłaściwych procesów w organizmie się wycofuje, reagujemy jak przybory głodówce, choć to nie jest głodówka. Natomiast gdy robimy dietę odchudzającą pod kątem kalorii, ale jemy byle co i byle jak, to efekt jest zupełnie inny. Wtedy głodzimy organizm Przy odpowiedniej diecie problemem jest to, że po jej zakończeniu wracamy do starych nawyków.

Czyli zrobiliśmy dietę, odciążyliśmy organizm, oczyściliśmy się, lepiej się czujemy, ale w pewnym momencie stwierdzamy „dość męczarni” i wracamy do starych przyzwyczajeń. Jeśli odżywiamy się w nieodpowiedni sposób, wprowadzamy dużo kwasów tłuszczowych trans, cukru, oczyszczonych węglowodanów, to jest tylko kwestią czasu, żeby nasz organizm ponownie się zbuntował i pokazał nam, kto tu rządzi. Osobiście nie jestem zwolenniczką wiecznych diet, uważam, że powinniśmy zwrócić uwagę na właściwy styl żywienia, czyli wyeliminować te składniki, które nam szkodzą. Możemy czasem odciążyć organizm krótką, 1–3-dniową dietą. Jedzenie byle czego zawsze się mści. Organizmu nie da się oszukać.

Co z modną „detoksykacją” – czy Pani zdaniem takie działania mają sens ? Jak powinien wyglądać detoks ?
We współczesnym świecie każdy sposób na detoksykację jest korzystny dla organizmu, bo wtedy doprowadzamy go do stanu równowagi. Jednak detoks powinien być robiony z głową. Musimy pamiętać , że w trakcie takiej terapii złogi z wszystkich naturalnych filtrów wyrzucane są na zewnątrz, a organizm pozbywa się wszystkich szkodliwych związków chemicznych dostarczonych z pożywieniem, pozostałości po lekach, skażeniu środowiska, wszelkiego typu alergenów, kwasu moczowego, złogów soli mineralnych itd. Jeżeli robimy detoks, zaczynając od oczyszczenia jelit, układu moczowego, to wtedy dalej stopniowo jesteśmy w stanie oczyszczać wątrobę i cały organizm.

Nigdy nie możemy traktować głodówki jako zabawy czy sposobu na odchudzanie. To z reguły kończy się źle, bo jeśli wcześniej nie oczyścimy jelit, nie przygotujemy organizmu, to toksyny z naszych filtrów przedostają się z powrotem do organizmu. Pamiętajmy,że nie każdy może stosować głodówkę – zakazana jest u osób z depresją, z chorobami psychicznymi, ze świeżo otwartymi wrzodami, przy silnej nadczynności tarczycy, przy chorobach z gorączką, gruźlicy, stanach organicznego osłabienia, silnego napięcia nerwowego czy długotrwałego stresu, a także w ciąży i w chorobach nowotworowych.

W swojej książce pisze też pani o zespole chronicznego zmęczenia. Dotyczy on coraz większej liczby osób – jak z nim walczyć ?
Po raz pierwszy zjawisko syndromu chronicznego zmęczenia opisano 30 lat temu. Już wówczas Światowa Organizacja Zdrowia uznała je za jednostkę chorobową. Mamy coraz szybsze komputery, samochody, kontakt z całym światem, a informacje bombardują nas ze wszystkich stron. Powoduje to ciągły stres, chroniczne napięcie. Rosną wymagania, przybywa nam obowiązków i efekt jest taki, że pojawiają się zaburzenia homeostazy w naszym organizmie – odczuwa je ciało i umysł. Przeciążenie organizmu powoduje, że czujemy się osłabieni, odizolowani. Dotyka to przede wszystkim ludzi młodych, ambitnych, pełnych zapału, którzy mają najwięcej pomysłów. Zaczynają „padać” – pojawiają się bóle głowy, ogólne rozbicie, napięcie mięśniowe, wieczne biegunki, wymioty, podenerwowanie lub senność. To są pierwsze objawy syndromu chronicznego zmęczenia. Często te objawy są traktowane jako histeria czy ucieczka od pracy, a to są objawy buntu ciała.

W grupie ryzyka są również osoby, które w trosce o swoją formę fizyczną bardzo dużo ćwiczą, starują w maratonach, triatlonach, iron menach. Chcąc połączyć obowiązki rodzinne z pracą i intensywnymi ćwiczeniami, również zaczynają mieć tego typu objawy. Jak temu przeciwdziałać ? Przede wszystkim należy pamiętać, że każdy z nas potrzebuje odpoczynku. Musimy zapewnić sobie 6, najlepiej 7 godzin snu. Jeśli nie możemy spać wieczorem, to może to być przemęczenie organizmu, ale możemy też być głodni. Jeśli jemy za wcześnie kolację, możemy borykać się przed snem z głodem. Należy wtedy wstać i wypić chociaż szklankę wody. Warto pamiętać, że właściwa dieta jest pierwszym krokiem, żeby poczuć się zupełnie inaczej.

Co jeszcze pomaga uniknąć syndromu chronicznego zmęczenia ?
Na pewno kontakt z naturą, kąpiele w basenach z ożywioną wodą, neutralizacja smogu elektromagnetycznego, naturalne włókna otaczające nasze ciała, muzyka klasyczna, zdrowy sen, czas na relaks i medytację. Proszę powiedzieć nam nieco więcej o swoim autorskim programie „Onkohelp”… To nie jest cały program – to dieta DGD (Dr Grace Diet – przyp. red.) połączona z odpowiednim podejściem do organizmu z problemem nowotworowym. Medycyna konwencjonalna w przypadku nowotworów tak naprawdę często jest bezsilna. O diecie w szpitalu mówi się tylko, że powinna być lekkostrawna. Coraz więcej ludzi z chorobami nowotworowymi trafi a do mojego gabinetu. W latach 90. były to pojedyncze osoby, w tej chwili większość moich pacjentów to właśnie osoby z chorobami nowotworowymi. Często są to ludzie młodzi.

Podsumowując swoje doświadczenie, połączyłam dietę DGD z odpowiednim podejściem do problemów nowotworowych. Podpowiadam swoim pacjentom, jak w naturalny sposób mnogą doprowadzić organizm do stanu równowagi. Po latach nareszcie świat nauki zaczął mówić o tym, że właściwe żywienie jest podstawą przy leczeniu chorób nowotworowych. Otyłość, podobnie jak nieodżywienie, zmniejsza szanse na skuteczną terapię. Nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje przewlekłe stany zapalne, zaburzenia w syntezie działania czynników wzrostu, powoduje też zaburzenia hormonalne. Niewłaściwa dieta karmi raka. Przetworzona żywność, wędliny, wołowina, wieprzowina, gluten pszenny, cukier, węglowodany oczyszczone, produkty smażone, kwasy tłuszczowe trans czy alkohol to składniki nasilające problemy nowotworowe. Najnowsze badania naukowe pokazują też, że taka żywność zmniejsza skuteczność chemio- i radioterapii, czyli szansę na wyleczenie. Program Onko-help podpowiada, jak zdrowo się odżywiać, jaką suplementację stosować. Zwracam także uwagę, że ruch jest podstawą w oczyszczaniu organizmu.

Dzięki niemu uruchamiamy limfę, dlatego każda aktywność fizyczna jest u osób z nowotworami bardzo cenna. Jeżeli źle się czujemy, nie możemy ćwiczyć, warto iść choćby na spacer. Okazuje się, że właściwe żywienie nie tylko leczy raka, ale również zabezpiecza nasz organizm przed nawrotami choroby. Znam wielu pacjentów, którzy wyszli z problemów nowotworowych. Dieta DGD, która odblokowuje pracę przewodu pokarmowego, uszczelnia barierę jelitową, poprawia układ odpornościowy, likwiduje stany zapalne w organizmie, a przez to poprawia parametry biochemiczne krwi i likwiduje nakładające się problemy autoimmunologiczne. Jeśli naprawiamy organizm na poziomie funkcjonowania komórek, zaczynają cofać się problemy nowotworowe, czujemy się coraz lepiej. Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie terapie antynowotworowe są dobre dla każdego. Nawet najlepsza terapia dla jednej osoby może być pasmem kłopotów dla innej.

Będzie pani gościem 38. Kongresu LNE. O cmzy będzie pani mówiła podczas swojego wykładu ?
Jeszcze raz dziękuję za zaproszenie ! Tematem mojego wykładu będzie dieta przeciwzapalna. Postaram się omówić czynniki, które poprawiają stan skóry, eliminują procesy starzenia, likwidują autoagresję oraz takie, które nasilają stany zapalne w naszym organizmie. Pokażę, jak regenerować organizm dietą, jak likwidować stany zapalne śluzówki jelit oraz jak poprawiać funkcjonowanie całego organizmu, aby powrócił do stanu równowagi, homeostazy. Gdy odkwasimy organizm, przywrócimy mu równowagę na poziomie błony komórkowej, mija wiele problemów związanych z naszym zdrowiem, zaczynając od stanów zapalnych, przez konkretne objawy chorobowe, problemy ze skórą i autoagresję, aż po problemy nowotworowe.